Inleiding
De parochieraad van Maria Sterre der Zee wil haar parochianen nader informeren over de ontwikkelingen rond de parochie. Het regiobestuur heeft in oktober alle parochianen in de Noordkop geïnformeerd, maar in deze informatie is niet specifiek op de situatie in Den Helder en Julianadorp ingegaan.
Schets van de huidige situatie
Het Bestuur van de Samenwerkende Parochies in de Noordkop (Regiobestuur) heeft per maart jl. gekozen voor streven naar een besturenfusie met de parochie Schagen in plaats van een fusie van de 4 parochies in de Noordkop. Een parochie in Noord Holland Noord voor de langere termijn, voor meer bestuurskracht en een stevigere positie op financieel en pastoraal terrein.
In 2022 spreekt het bisdom zich uit voor één kerk in Den Helder en sluiting van de overige 4 kerken in de Noordkop. Het Regiobestuur spreekt zich daarna uit om alle 5 kerken te sluiten en te zoeken naar een kerkplek aan elke zijde van het Noord-Hollands kanaal. Deze zoektocht is niet geslaagd en uitgemond in een voorgenomen besluit van het Regiobestuur om de kerken aan de oostzijde per 1-1-2025 te sluiten. Over de kerken aan de westzijde wil het bestuur een besluit nemen voor 1 juli 2024, waarbij ervan uitgegaan wordt dat er een kerkplek over blijft aan de westzijde van het kanaal.
Reden voor het sluiten van de kerken is het teruglopend aantal kerkgangers en de daarmee samenhangende exploitatietekorten.
In verband hiermee heeft de Parochieraad van Maria Sterre der Zee nagedacht over hoe de situatie in Den Helder/Julianadorp is en welke mogelijkheden er (nog) zijn.
Doelstelling en resultaat
De Parochieraad heeft zich hierbij als doel gesteld een kerkvoorziening te vinden voor de gelovigen van Den Helder en Julianadorp die passend is voor de huidige situatie en voor de nabije toekomst van 5 jaar met een mogelijke uitloop naar langer. Deze kerkvoorziening is bij voorkeur:
- Centraal gelegen in den Helder /Julianadorp en heeft voldoende parkeergelegenheid op eigen terrein en/of in de omgeving
- In te richten als katholieke kerkzaal en beschikt over nevenruimte(s).
- Elk weekend en bij bijzondere feestdagen/gelegenheden beschikbaar voor liturgie voor minimaal 80 kerkbezoekers.
- Betaalbaar uit de jaarlijkse opbrengst van de bijdragen van de parochianen.
- Laag in kosten voor onderhoud dat grotendeels door vrijwilligers gedaan kan worden
- Beschikbaar voor een periode van minimaal 5- 10 jaar
Welke mogelijkheden zijn er?
De parochie Maria Sterre der Zee heeft een hoge schuldenlast die in het verleden voor het grootste deel is ontstaan door een hoge lening bij het Bisdom om de Petrus en Paulus kerk te renoveren. De jaarlijkse exploitatie van de parochie is niet sluitend te krijgen. De huidige situatie kan niet voortduren en er moet iets gebeuren.
In principe zijn er drie mogelijkheden om in Den Helder Julianadorp te blijven kerken met elk hun eigen voor- en nadelen.
- Beide kerken (Petrus en Pauluskerk en Willibrordkerk) sluiten, en een nieuwe kerkplek vinden, bijvoorbeeld door te huren bij een andere kerk/instelling of via medegebruik.
- Alleen de Willibrordkerk sluiten en de Petrus en Pauluskerk als kerkplek behouden
- Alleen de Petrus en Pauluskerk sluiten en de Willibrord als kerkplek te kiezen.
Optie A (beide kerken sluiten, nieuwe kerkplek) is onderzocht door de Parochieraad en heeft nog niet tot resultaat geleid. Tot nu toe hebben we nog geen kerkgelegenheid kunnen vinden die geheel of deels beantwoordt aan onze wensen. Toch meent de Parochieraad dat dit de beste keuze is, om de pijn van het sluiten van de eigen kerk te verlichten en een nieuwe kerkgemeenschap te vormen. Het vervelende hierbij is, dat we volledig afhankelijk zijn van externe factoren als beschikbaarheid en betaalbaarheid. De zoektocht gaat onverminderd door en suggesties van eenieder zijn welkom.
Hoewel optie A voor de Parochieraad de voorkeur heeft, zal er toch een keuze tussen de huidige kerken gemaakt moeten worden als optie A niet lukt.
Optie B (Willibrordkerk sluiten, Petrus- en Pauluskerk openhouden)
Het voordeel van deze optie is, geen verandering voor het grootste aantal kerkgangers in Den Helder. De historische kerk blijft in gebruik en de katholiciteit is gewaarborgd.
Nadeel is echter dat door het openhouden van de PP-kerk het jaarlijkse exploitatietekort alleen maar zal groeien. Momenteel is het tekort nog overzienbaar doordat er geen geld wordt gereserveerd voor groot onderhoud en er geen groot onderhoud plaats vindt. Bij langer openhouden van de kerk zal daar toch iets aangedaan moeten worden in verband met verval en de monumentenstatus van het gebouw.
Sluiting van de Willibrordkerk zal door haar kerkgangers slecht geaccepteerd worden, mede gezien de ontstaansgeschiedenis van de kerk en de lage kosten van de eigen kerk. Verkoop van de kerk ten behoeve van de PP-kerk zal de gevoelens van pijn alleen versterken.
Door het bescheiden vermogen van de parochie en de opbrengst van de verkoop van de Willibrordkerk in te zetten t.b.v. de exploitatietekorten kan de PP-kerk nog ongeveer enkele jaren openblijven. Voorwaarde hiervoor is wel dat afgezien wordt van groot onderhoud en dat het Bisdom geen aflossing van de schuld van de parochie opeist. Het perspectief van kerken in de Noordkop op langere termijn is bij optie B erg klein.
Optie C (De PP-kerk sluiten en de Willibrordkerk openhouden)
Voordeel van het openhouden van de Willibrordkerk en sluiten van de PP-kerk is de verwachting dat het exploitatietekort van de parochie gaat verdwijnen
Nadeel is dat de Willibrordkerk buiten de stad Den Helder ligt en de Helderse kerkgangers verder moeten reizen. De Willibrord ligt wel redelijk centraal in de regio en is ongeveer 20 kilometer minder ver weg dan het alternatief kerken in Schagen.
Ook zal het aantal kerkbezoekers bij optie C dalen en daarmee de inkomsten van de parochie.
Om perspectief te houden op een blijvende kerkplek in de Noordkop is het openhouden van de Willibrordkerk waarschijnlijk de beste optie.
Samenvatting
Gaandeweg wordt duidelijk dat er eigenlijk een vrijwel onmogelijke keuze gemaakt moet worden. Het is een dilemma. Een keuze voor het grootste aantal gelovigen of een keuze voor het financieel overeind blijven. Een keuze voor de één is nadelig voor de andere.
De parochieraad vindt het belangrijk een kerkplek (“steunpunt” in het jargon van het bisdom) binnen de Noordkop te behouden, ook voor langere termijn. Reden hiervoor is grote afstand naar Schagen en de beperkte mobiliteit van een groot deel van de kerkgangers ten gevolge van hun financiële omstandigheden en beperking door ouderdom.
Ten aanzien van kiezen, kiest de parochieraad unaniem voor de optie A als de beste keuze. Hiermee kan recht gedaan worden aan zowel de gelovigen als de financiële situatie. Optie A biedt de beste kans op een kerkplek in de Noordkop in de nabije en verdere toekomst. Realisatie hiervan is echter problematisch en volledig afhankelijk van externe factoren.
Een keuze tussen optie B en C valt in de parochieraad niet te maken. Verwachting is dat zowel bij optie B als optie C het aantal kerkbezoekers zal dalen.
De planning van het Regiobestuur Samenwerkende parochies Noordkop is in 2024 alle kerken en andere niet renderende bezittingen in de verkoop te zetten. In hoeverre dit plan en de schuld van de parochie, invloed heeft op de toekomst is nog onduidelijk. Het Bisdom heeft aangegeven dat hierin geen financiële ondersteuning kan plaats vinden vanwege de eigen financiële positie.
Ten aanzien van het sluiten van de kerken in Den Helder/Julianadorp zal het Regiobestuur Noordkop in juni een keuze maken maar het uiteindelijk besluit zal worden bepaald door het Bisdom.
Samenhangend met het exploitatietekort en het teruglopend aantal kerkbezoekers en pastores is door het Regiobestuur besloten het aantal vieringen te verminderen met ingang van 1 februari 2024.
Voor Julianadorp evenals voor de parochies aan de oostzijde van het kanaal, betekent dit ongeveer een halvering van het aantal vieringen.
In Den Helder blijft voorlopig het aantal vieringen in de PP-kerk ongewijzigd. Hiermee wordt beantwoord aan de wens van het Bisdom dat het Eucharistisch centrum wekelijks openblijft voor iedereen uit de regio.
In de Willibrordkerk wordt de situatie:
- het 2e weekend van de maand een Woord-communieviering op zondagochtend 09.30 uur
- het 4e weekend van de maand een Eucharistieviering op zondagochtend om 09.30 uur.
- het 1e en 3e weekend van de maand zijn er geen vieringen meer. Onduidelijk is nog of er in het 5e weekend wel of geen viering is.
Helaas, het is niet anders…
Den Helder/ Julianadorp 11 december 2023
Parochieraad H. Maria Sterre der Zee / Teams Willibrordkerk en Petrus en Pauluskerk
- Eveline van Arem
- Patricia van den Berg
- Ania Brek
- Jan Clemens
- Els van Deutekom
- René Duineveld
- Johan Franke
- Frans Kleijn
- Bertus Rijpstra
- Annelie Schell
- Cynthia van Schie
- Jan van Velzen
- Helma Vlaming